De moderne maatschappij heeft ons geleerd dat je elke dag je lichaam moet wassen met zeep en shampoo om lekker schoon te blijven. Maar wat als dat eigenlijk meer een sociale gewoonte is dan iets dat we medisch écht nodig hebben? Dr. James Hamblin, een volksgezondheidsdeskundige en docent aan Yale, besloot dit nader te bekijken door ruim acht jaar geleden te stoppen met het gebruik van zeep en shampoo. Zijn experiment laat zien hoe we tegen hygiëne aankijken en wat dat voor onze gezondheid kan betekenen.
Het begin van een ongewone uitdaging
Voor Dr. James Hamblin begon het hele experiment als een persoonlijke uitdaging. Hij wilde namelijk uitzoeken wat al die hygiëneproducten (zoals zepen en shampoos) nu precies met ons lichaam doen. Al snel kwam hij erachter dat veel van deze producten de natuurlijke balans van bacteriën op onze huid verstoren. Deze bacteriën – ons microbioom (de verzameling van alle micro-organismen op onze huid) – helpen juist om de huid te beschermen en te voeden.
In de beginfase merkte Dr. Hamblin dat zijn lichaamsgeur wat sterker werd. Gelukkig bleek dit maar tijdelijk; na een tijdje was de geur verdwenen en werkte zijn huidbalans zelfs beter. Tegenwoordig gebruikt hij alleen water om zich te wassen, zonder een greintje zeep, deodorant of shampoo.
Het uitdagen van wat iedereen gewoon vindt
Voor Dr. Hamblin komt ons dagelijks schoonmaken vooral voort uit wat de maatschappij van ons verwacht, in plaats van dat het strikt medisch noodzakelijk is. In zijn boek “Clean: The new science of skin” deelt hij uitgebreid wat hij heeft ontdekt en ervaren. Door minder gebruik te maken van chemische producten, zou de natuurlijke afweer van de huid juist sterker kunnen worden.
Het achterwege laten van commerciële producten, die goede bacteriën de das omdoen, kan helpen om irritaties en een verstoorde huidbalans te voorkomen (wat vooral belangrijk is voor mensen met een gevoelige huid). Niet alle gezondheidsdeskundigen springen hierop in; velen kijken met interesse, maar blijven wel voorzichtig, zeker als het gaat om mensen met chronische huidklachten of infecties.
De voordelen van minder afhankelijk zijn
Steeds meer mensen ontdekken dat je niet per se alle zepen, shampoos en deodorants nodig hebt. Ze merken dat de huid minder geïrriteerd raakt en sterker wordt als je de natuurlijke bacteriën hun gang laat gaan, dankzij de antibacteriële eigenschappen van zout. Iemand die eens een zeepvrije routine probeerde, merkte in het begin dat zijn huid wat plakkerig aanvoelde, maar later kreeg hij een egalere en minder droge huid.
Balanceren tussen wat we moeten doen en wat ons lichaam nodig heeft
Minder vaak douchen of een simpelere schoonheidsroutine hanteren, kan niet alleen goed zijn voor de gezondheid, maar geeft ook een boost aan je zelfvertrouwen en bevordert gezonde eigen zorg (zie: meer aandacht voor wat echt werkt voor jou). Zoals Dr. James Hamblin het verwoordt: “We douchen omdat het is wat de maatschappij verwacht.” Hiermee wordt je uitgedaagd om eens stil te staan bij waarom we bepaalde gewoontes volgen.
Als we kritisch naar onze dagelijkse routines kijken, kunnen we misschien betere keuzes maken voor onze gezondheid én voor het milieu. Misschien is het tijd om eens goed na te denken over welke rol hygiëneproducten in ons leven moeten spelen en hoe simpele gewoontes beter kunnen aansluiten op wat ons lichaam écht nodig heeft.
